Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) jest alternatywnym wzorcem funkcjonowania mózgu, który może wpływać na życie dorosłych w znaczący sposób. Diagnozowanie ADHD u dorosłych jest skomplikowanym procesem, który wymaga uwzględnienia różnych czynników, w tym historii objawów, oceny klinicznej i często wykluczenia innych zaburzeń psychicznych.
Objawy ADHD u Dorosłych
Objawy ADHD u dorosłych mogą różnić się od tych obserwowanych u dzieci. Dorośli często doświadczają trudności w zarządzaniu czasem, organizacji, utrzymaniu uwagi oraz kontroli impulsów. Typowe objawy obejmują:
Dezorganizacja: Trudności w planowaniu i realizacji zadań, zapominanie o terminach i spotkaniach.
Prokrastynacja: Odkładanie zadań na później, często z powodu trudności w rozpoczęciu działania.
Impulsywność: Podejmowanie pochopnych decyzji, co może prowadzić do problemów zawodowych i osobistych.
Problemy z koncentracją: Trudności w utrzymaniu uwagi na jednym zadaniu, szczególnie w przypadku zadań długotrwałych i monotematycznych.
Proces Diagnozy ADHD u Dorosłych
Diagnozowanie ADHD u dorosłych jest wieloetapowym procesem, który wymaga dokładnej oceny klinicznej, historii medycznej oraz wykluczenia innych zaburzeń psychicznych. W Ośrodku Psychoterapii i pomocy psychologicznej przestrzegane są najwyższe standardy diagnozy. Proces składa się standardowo z 5 – 9 spotkań diagnostycznych i realizowany jest przez zespół diagnostyczny składający się z min. 2 psychologów diagnostów i lekarza psychiatry.
Proces diagnostyczny rozpoczyna się wywiadem wstępnym, który ma na celu określenie kierunków dalszej diagnozy. Kolejne spotkania, w liczbie 5 – 9 spotkań, służą zebraniu informacji na temat historii życia oraz diagnozie różnicowej.
1.Na pierwszym spotkaniu diagnostycznym zbierane są informację na temat historii życia, tzw. wywiad rozwojowy.
Na to spotkanie warto dostarczyć posiadaną dokumentację medyczną i psychologiczną, a także opinie z placówek.
Po pierwszym spotkaniu wypełniane są testy przesiewowe, które służą sprawdzeniu, czy współistnieją inne zaburzenia.
- Następne spotkania stanowią wywiad pod kątem ADHD, tj. protokół wywiadu DIVA-5 lub wywiad kliniczny.
W przypadku wątpliwości diagnostycznych liczba spotkań diagnostycznych może się zwiększyć oraz zostać poszerzona o dodatkowe metody diagnostyczne (przykładowo: Badanie MMPI-2 lub SCID inne wskazane przez zespól diagnostyczny).
- Kolejnym etapem jest rozmowa z rodzicami, opiekunami, bądź bliskimi osobami, które pamiętają dzieciństwo osoby badanej.
W przypadku wątpliwości diagnostycznych mogą zostać zaproszone kolejne osoby bliskie.
- Podczas następnego spotkania przykazana i omówiona zostaje diagnoza psychologiczna. Poruszana jest również kwestia dalszego wsparcia.
- Ostatnim etapem diagnozy jest konsultacja z lekarzem psychiatrą w celu formalnego potwierdzenia diagnozy oraz ewentualnego dobrania leków.
Znaczenie Dokładnej Diagnozy
Dokładna diagnoza ADHD u dorosłych ma kluczowe znaczenie dla wdrożenia skutecznych strategii wsparcia. Wsparcie osób z ADHD ma charakter indywidualny i może obejmować terapię farmakologiczną, psychoterapię lub terapię psychologiczną oraz strategie zarządzania czasem i organizacją. Rozpoznanie i odpowiednie interwencje mogą znacząco poprawić jakość życia pacjentów.
Przypisy:
1. Barkley, R. A., Murphy, K. R., & Fischer, M. (2008). „ADHD in Adults: What the Science Says.” Guilford Press.
2. Adler, L., & Cohen, J. (2004). „Diagnosis and evaluation of adults with attention-deficit/hyperactivity disorder.” Psychiatric Clinics of North America, 27(2), 187-201.
3. Kooij, J. J. S., Bijlenga, D., Salerno, L., Jaeschke, R., Bitter, I., Balázs, J., … & Asherson, P. (2019). „Updated European Consensus Statement on diagnosis and treatment of adult ADHD.” European Psychiatry, 56, 14-34.
4. Barkley, R. A. (2011). „Attention-deficit hyperactivity disorder, self-regulation, and time: toward a more comprehensive theory.” Journal of Developmental & Behavioral Pediatrics, 32(7), 576-585.
5. Faraone, S. V., & Biederman, J. (2005). „ADHD in adults: a brief review.” The World Journal of Biological Psychiatry, 6(Suppl 2), 79-85.